کودکان مبتلا به مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، آسیب یا عفونت دندانی، در هر سنی نیاز به درمان دارند. طبق آخرین آمار، پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دوران کودکی است که تقریبا 621 میلیون کودک را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. دندانپزشکی کودکان به طور کلی کار سخت و دشواری است . اما درمان دندانپزشکی برای کودکان مضطرب بسیار سخت تر است.
متاسفانه بسیاری از والدین به دلیل عدم همکاری یا بی‌قراری زیاد کودکان و یا فوبیای خود والدین از دندانپزشکی، به‌خصوص در کودکان کم سن و سال، کودکان دارای زمینه اضطراب مزمن یا مبتلا به ناتوانی‌های جسمی و ذهنی، از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب می‌کنند و این مسئله ممکن است منجر به از دست دادن زودرس دندان‌های شیری یا دائمی کودک شود. درحالی که کودکان تا 12 سالگی به دندان‌های شیری خود برای غذا خوردن، صحبت کردن و تنظیم مسیر و زمان مناسب رویش دندان‌های دایمی نیاز دارند.
برخلاف باور برخی از مردم، دندانپزشکی تخصصی کودکان دارای راهکارهایی براساس اصول روانشناسی کودک برای درمان کودکان غیر همکار و مضطرب می باشد. آشنایی اولیه کودک با وسایل دندانپزشکی، ایجاد ارتباط مناسب و صمیمانه کودک با دندانپزشک و محیط مناسب و کودکانه در کاهش اضطراب کودک تأثیر به سزایی خواهد داشت. شروع درمان از کارهای سبک و بدون درد باعث ایجاد آرامش و اعتماد در کودک خواهد شد و بالعکس انجام درمان پیچیده و دردناک در جلسه اول ملاقات کودک با دندانپزشک یا مراجعه در زمان بروز درد می تواند در ایجاد فوبیای دندانپزشکی تأثیر منفی داشته باشد.
در مواردی که علیرغم آزمایش راهکارهای مفید، درمان در مطب توسط کودک مورد پذیرش واقع نشود می توان درمان تحت بیهوشی عمومی یا آرام‌بخشی را تجویز کرد.
ضرورت درمان دندانپزشکی کودکان مضطرب
با وجود اینکه اغلب توصیه می‌شود که از سن 1 سالگی مراجعات منظم به دندانپزشکی آغاز شود، اما واقعا اکثر کودکان زیر 3 سال هنوز برای پذیرش خدمات دندانپزشکی آماده نیستند. ممکن است در زمینه درمان‌های اولیه مانند فلورایدتراپی همکاری کنند اما اغلب از سر فهم و تکامل اندک روابط اجتماعی، ترس یا استرس در برابر درمان‌های پیچیده‌تر مانند کشیدن و ترمیم (پرکردن) دندان، درمان ریشه (روت کانال و یا عصب‌کشی) واکنش نشان می‌دهند و معمولاً مانع انجام درمان می شوند. مطمئناً در این شرایط درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی یا آرام‌بخشی بهترین گزینه ممکن است.
بعضی از کودکان بزرگتر با وجود اینکه قدرت فهم و درک بیشتری دارند، اما به‌دلیل زمینه روانی استرس و اضطراب شدید و یا داشتن تجربه و خاطره بد قبلی همکاری مناسبی با دندانپزشک ندارند. در این صورت، اعمال هرگونه زور و اجبار اثرات بدی روی روحیه آن‌ها دارد و می تواند بروز خاطره بد از محیط دندانپزشکی را تشدید کند.
اصولا در مورد کودکان مبتلا به فلج جسمی یا ذهنی (مانند کودکان مبتلا به سندرم داون) یا کودکان مبتلا به بیماری‌های روانشناختی مانند اوتیسم یا بیش‌فعالی، استفاده از انواع روش های درمان کودکان غیر همکار و مضطرب ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. زیرا این کودکان به اندازه کافی تمرکز و آرامش ندارند که بتوانند حداقل نیم ساعت برای انجام درمان‌های پیچیده‌ای مانند درمان عصب و یا ترمیم دندان همکاری کنند. با وجود بیهوشی عمومی مطمئنا روند درمانی باکیفیت‌تر و ایمن‌تری برای کودکان ناتوان یا کم‌توان فراهم می‌شود.
سخن آخر
بنابراین اگر فرزند شما شرایط خاصی دارد و طبق نظر دندانپزشک متخصص کودکان لازم است از روش‌های درمانی کودکان غیر همکار و مضطرب استفاده شود، درمان بااین روش ها بر وارد کردن استرس روانی مضاعف به کودک ارجح است البته قطعاً درمان باید بعد از انجام آزمایشات و بررسی های لازم و در مرکز مجهز انجام گردد. کلینیک دندانپزشکی کودکان دکتر سیاح پور به طور تخصصی دندانپزشکی کودکان را انجام می دهد.