جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان با قطره آهن

چگونه از سیاهی دندان کودکان با قطره آهن جلوگیری کنیم؟

به دنیا آمدن هر کودک، با همه شیرینی های هیجان انگیز و جذابش، چالش های بزرگی را برای والدین به همراه خواهد داشت که اگر با آگاهی و دانش همراه باشد، می تواند با کمترین عوارض پشت سر گذاشته شود.یک از مهم ترین دغدغه های والدین، تامین ویتامین های بدن نوزاد می باشد که امروزه به لطف پیشرفت علم و تکنولوژی، کمتر خانواده ای پیدا می شود که با آنها آشنایی نداشته باشد. یکی از مهم ترین قطره های تجویز شده برای همه نوزادان در کشور ما، قطره آهن است که مصرف آن معمولا از دوران نوزادی تا دو سالگی می باشد و رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن جزو دغدغه های اصلی والدین به شمار میاید.البته اقداماتی برای جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان با قطره آهن نیز وجود دارد که در این مقاله به شرح کامل آن میپزدازیم.

چرا باید به کودک قطره آهن داد؟

آهن باعث می شود تا خون اکسیژن را به تمام بدن برساند و فقر آهن می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کاهش رشد طبیعی قد، کاهش قدرت تمرکز، پایین آمدن مقاومت بدن، کم شدن اشتهای کودکان و …. گردد. بنابراین تقریبا تمام نوزادان تا دو سالگی از این قطره بسیار مفید برای بهبود عملکردهای بخش های مختلف بدن استفاده می کنند. با این وجود این قطره مفید و کاربردی که کم خونی ناشی از فقر آهن را در نوزادان درمان می کند، باعث بروز سیاه شدن دندان کودکان می شود که از نظر والدین بسیار آزار دهنده و ناخوشایند است. که با پیشرفت علم دندانپزشکی کودکان و اصلاح تغییر رنگ دندان های شیری این نگرانی ها به صفر رسیده است.

به همین خاطر در این مطلب بر آن شدیم تا راهکارجلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان با قطره آهنهای اساسی برای پیشگیری از این عارضه در کودکان را بیان کنیم، بنابراین اگر شما هم دغدغه سیاهی دندان های دلبندتان را دارید ما را همراهی کنید:

آیا همه قطره های آهن دندان ها را سیاه می کنند؟

شاید شما هم از دوستان یا عزیزانتان شنیده باشید که قطره های آهن خارجی دندان ها را سیاه نمی کنند!!! متاسفانه باید بگویم، قطره آهن مایعی به رنگ قرمز یا قهوه ای تیره می باشد که یکی از مهم ترین عوارض آن، ایجاد جرم و تغییر رنگ هایی بر روی دندان کودکان می باشد. 

البته شدت تغییر رنگ در کودکان، نسبت به نوع قطره آهن مصرفی و شرکت تولید کننده متفاوت است. مثلا بند سیدرال می تواند رسوب کمتری بر روی سطح دندان ها به جا بگذارد. ولی به طور کلی نشستن رنگدانه بر روی دندان ها امری طبیعی است. 

راهکارهای جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان با قطره آهن

حال که همه قطره های آهن، عارضه تغییر رنگ دندان را ایجاد می کنند، شاید بهتر باشد، مصرف قطره آهن را قطع کنیم؟ با توجه به این که تقریبا تمام نوزادان ایرانی با کم خونی ناشی از فقر آهن متولد می باشند، به هیچ وجه حتی به حذف قطع آهن فکر هم نکنید، زیرا با قطع خودسرانه قطره، باعث می شوید تا کم خونی فرزندتان حالت مزمن پیدا کرده و عوارضی مانند کاهش عملکرد ذهنی، فیزیکی و رفتاری کودک تا آخر عمر گریبانگیر شما گردد. بنابراین توصیه می شود به جای حذف صورت مساله، دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان در نوزاد دلبندتان باشید. 

همچنین رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن نیز به راحتی توسط دندانپزشک متخصص کودکان انجام میشود و تمامی دریچه های نگرانی والدین برای سیاهی دندان کودکانشان مسدود میشود.

با توجه به این که نحوه خوردن قطره توسط کودک،  بسیار بر روی تغییر رنگ دندان موثر می باشد، برخی از روش های موثر برای جلوگیری از سیاه شدن بیش از اندازه دندان کودکان به شرح ذیل می باشد.

• مسواک زدن

شاید با خود فکر کنید بهترین کار، مسواک زدن دندان ها بعد از خوراندن قطره آهن به کودک است، ولی در این مورد استثنایی؛ لازم است دقیقا قبل از مصرف قطره آهن، دندان کودک را تمیز و صیقلی کنید، زیرا در این صورت قطره آهن مصرفی زودتر از حفره دهان به سمت معده منتقل شده و جرمی بر روی سطح دندان ها باقی نمی ماند.

به طور کلی توصیه می شود دندان های کودک را روزی دو بار (پس از خوردن صبحانه و قبل از خوابیدن) مسواک بزنید.

• نوشیدن آب

نوشیدن آب خالص بلافاصله بعد از مصرف قطره می تواند جرمی که بر روی سطح دندان مانده را پاک کند. دقت کنید مصرف آب زیاد نباشد.

• چکاندن قطره در حلق کودک

چکاندن قطره در حلق کودک، یک روش عالی است که به خوبی از سیاه شدن دندان ها با قطره آهن جلوگیری می کند. البته اگر بعد از این کار چند قطره آب یا نوشیدنی غیر اسیدی به کودک بخورانید، دیگر می توانید مطمئن باشید دندان های کودکان تمیز و سلامت خواهد ماند.این روش یکی از بهترین روش های جلوگیری از سیاهی دندان ناشی از قطره آهن است.

• استفاده از روش های جایگزین

اگر از آن دست والدینی هستید که واقعا تیرگی دندان کودک؛ شما را آزار می دهید، می توانید از پزشک متخصص بخواهید  از روش های جایگزین به جای قطره آهن استفاده نماید. آکادمی اطفال آمریکا استفاده از رژیم غذایی مناسب شامل گوشت قرمز، ماهی، لوبیا را بسیار موثر می داند. البته می توانید غذاهای غنی شده با آهن را به همراه مواد غذایی سرشار از ویتامین  مانند گوجه فرنگی، آب پرتغال، سیب زمینی، کلم بروکلی و توت فرنگی مصرف کنید.

البته اگر جزو این دسته از والدین هستید قطع قطره ی آهن مجددا پیشنهاد ما نمی باشد،بلکه مصرف منظم قطره آهن و در ادامه رفع سیاهی دندادن شیری به کمک دندانپزشک کودکان،بهترین گزینه برای والدین حساس میباشد.

• عدم استفاده از نوشیدنی های اسیدی

استفاده از نوشیدنی های اسیدی مانند آب پرتقال، آب توت فرنگی و … نیم ساعت قبل و بعد از مصرف قطره آهن ممنوع می باشد.

• عدم ترکیب قطره آهن با نوشیدنی های دیگر

بعضی از والدین برای جلوگیری از سیاه شدن دندان کودکان با قطره آهن، قطره آهن را با نوشیدنی های مختلف مخلوط می کنند که بهتر است برای اثربخشی بیشتر این قطره به تنهایی مصرف شود. البته اگر می خواهید آن را با آب مخلوط کنید؛ می توانید از نی کمک بگیرید. علاوه بر این به هیچ وجه قطره آهن را با شیر مخلوط نکنید، زیرا شیر می تواند سبب ایجاد اختلال در جذب آهن گردد.

رابطه بین قطره آهن و پوسیدگی دندان

قبل از هر چیز باید بدانیم که رنگدانه هایی که به خاطر مصرف آهن بر روی دندان ها ایجاد میشوند، به خودی خود موجب پوسیدگی دندان نمی شوند و قطره آهن تاثیر مستقیمی بر روی پوسیدگی دندان ها ندارد ولی به صورت ثانویه می توانند باعث تخلخل سطحی شده و جذب پلاک میکروبی را افزایش داده که در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان  سبب ایجاد پوسیدگی می شوند. 

البته تاثیر این رنگدانه ها بر روی زیبایی دندان ها تنها بخش ناخوشایند موضوع نیست و بحث سلامت دندان های کودکان نیز بسیار مهم می باشد. درست است که این قطره ها زمانی مصرف می شوند که کودک دندان شیری دارد، ولی امروزه دیگر اهمیت سلامت دندان های شیری کودکان و تاثیر آن در بزرگسالی بر کسی پوشیده نیست به همین دلیل جلوگیری از سیاهی دندان کودکان با قطره آهن و در ادامه رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن از اهمیت بالایی برخوردارند.

چگونه می توان با وجود رنگدانه ناشی از قطره آهن، از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟

به طور کلی رنگدانه ها باعث می شوند سطح دندان ها حالت صیقلی خود را از دست داده و زبر شوند و به مکان مناسبی برای تجمع پلاک های میکروبی تبدیل شوند که اگر به موقع برطرف نشوند، می توانند باعث پوسیدگی دندان شوند. در نهایت آنچه که اتفاق می افتد؛ حجم بزرگی از پوسیدگی دندان است که می تواند ناخوشایند باشد. 

نکته جالب توجه اینجاست که از نظر والدین از آنجا که این رنگدانه ها معمولا سطح دندان ها را می پوشانند، باعث ایجاد پوسیدگی شده اند. ولی این دو موضوع کاملا از هم جدا بوده و خوردگی دندان و رسوبات ایجاد شده بر سطح دندان کاملا متفاوت می باشند. البته راهکارهای ساده اما مهمی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد که با رعایت آنها می توان با خیال راحت از قطره های آهن استفاده کرد. برخی از این راهکارها عبارتند از:

• رعایت بهداشت دهان و دندان

قطعا در صورتی که بهداشت دندان به خوبی رعایت شود و هر روز دو بار دندان های کودک با مسواک شسته شود، میزان رسوب به حداقل رسیده و احتمال پوسیده شدن دندان ها در زیر این رسوبات کاهش می یابد.

 البته استفاده از جوش شیرین هم در حذف لکه ها بسیار موثر می باشد. با توجه به سن کم کودک، امکان دارد طعم جوش شیرین آزار دهنده و بد باشد. به همین خاطر می توانید یک تکه پارچه را با کمی جوش شیرین آغشته کرده و به آرامی با انگشتان بر روی دندان های کودک بکشید.

• مراجعه به دندانپزشک

اگر مراجعه به دندانپزشک مخصوص کودکان به صورت منظم باشد و چکاپ های دندان پزشکی کودک به صورت مداوم و روتین (هر سه یا شش ماه یکبار) صورت پذیرد، قطعا دندان ها پوسیده نمی شوند. دندان پزشک هم می تواند بعد از سه سالگی به راحتی این رنگدانه ها را برداشته و پایانی خوش برای نگرانی های شما رقم بزند.

• عدم استفاده از سفید کننده ها

توجه به این نکته بسیار مهم است که لکه های ایجاد شده بر روی دندان های شیری کودکان می باشد که در سن 6 سالگی با دندان های دائمی جایگزین می شوند. بنابراین به هیچ وجه از دهان شویه های سفید کننده ها و سایر محصولاتی که معمولا برای مصرف افراد بزرگسال تجویز می گردد، استفاده نکنید. به طور کلی برای استفاده از هر ماده یا محصولی، حتما به دندان پزشک مخصوص کودکان مراجعه نموده و از پزشک متخصص مشاوره و راهنمایی بگیرید.

چراکه فلورایدتراپی کودکان حتما باید تحت نظر پزشک متخصص کودکان انجام شود.

آیا همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؟

به طور نسبی میتوان گفت در این مورد پیشگیری بهتر از درمان نیست!

چراکه برخی از والدین پیشگیری را به معنی قطع قطره ی آهن و یا استفاده از دهان شویه های بزرگسالان میداند

این نکته را نباید فراموش کرد که قطره ی آهن از اهمیت بالایی در سلامت فرزندانمان برخوردار است و به خاطر زیبایی دندان هیچ آسیبی در مصرف این قطره نباید ایجاد شود.

اصلاح تغییر رنگ دندان‌های شیری فرایندی آسان بوده که دندانپزشکان کودکان به راحتی میتوانند دندان هایی سفید را به کودکان شما هدیه کنند.