انواع روکش های دندان شیری کودکان + هرآنچه لازم است درمورد روکش دندان کودک بدانید.

انواع روکش های دندان شیری کودکان

در گذشته وقتی دندان های شیری کودکان دچار پوسیدگی می شد و یا نیاز به عصب کشی داشت، خیلی راحت دندان کودک را می کشیدند. زیرا در تصور عامه دندان شیری جایگزین شده و نیاز به صرف هزینه و ترمیم پوسیدگی نداشت. ولی خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم دندانپزشکی کودکان و بالا رفتن سطح دانش عمومی، خانواده ها نیز مانند دندان پزشکان اصرار به حفظ دندان شیری پوسیده دارند.

از آنجا که مینای دندان های شیری ضعیف تر از مینای دندان های دائمی می باشد، در صورتی که دندان های شیری بچه ها دچار پوسیدگی وسیع باشد و نیازمند درمان هایی مانند عصب کشی شود، معمولا دیواره های دندان از نظر استحکام ضعیف شده و بهترین درمان در آن شرایط استفاده از روکش دندان شیری می باشد. زیرا دندان های شیری برای جویدن لازم بوده و در صورت آسیب می توانند رشد کودک را دچار اختلال نمایند، به همین خاطر با روکش دندان شیری آسیب دیده، شکل و اندازه ی دندان حفظ شده و عملکرد دندان شیری دوباره باز گردانده می شود. 

در چه مواردی از روکش دندان شیری در کودکان استفاده می شود؟

وقتی که دندان کودکان بنا به هر دلیلی دچار پوسیدگی وسیع شده و یا قسمتی از دندان به خاطر شکستگی از بین رفته باشد، می توان با استفاده از روکش مخصوص دندان شیری در کودکان، دندان از بین رفته را دوباره ترمیم کرد و حفظ نمود. 

به طور کلی دندان از دو بخش ریشه و تاج تشکیل می شود که روکش دندان، کلاهی است به شکل تاج که وقتی بر روی دندان قرار داده می شود؛ نقش تاج دندان ( قسمت سفید رنگ دندان که بیرون از لثه قرار دارد ) را بازی می کند. در صورتی که تاج دندان به علت خوردن غذای سخت و یا عدم بهداشت دهان و دندان دچار پوسیدگی یا شکستگی شود، دندان پزشک کودک با استفاده از روکش دندان شیری، سطح دندان کودک را به طور کامل پوشانده و از شکستن مجدد دندان و از بین رفتن کامل آن جلوگیری می کند. 

البته تنها کسی که صلاحیت تشخیص استفاده از روکش را دارد، دندان پزشک کودک دلبندتان است که با تشخیص نوع پوسیدگی و میزان درگیر شدن بخش های مختلف دندان، می تواند نیاز دندان به روکش را تجویز نماید. 

مزیت روکش دندان شیری

انواع روکش های دندان شیری کودکان بسیارند اما مهم ترین و اصلی ترین مزیت روکش دندان شیری این است که سطح دندان شیری آسیب دیده را به طور کامل پوشانده و مانع از پوسیدگی و یا شکستگی مجدد دندان شیری می گردد. زیرا اگر از دندان شیری روکش شده به خوبی مراقبت نشود، به محل مناسبی برای تجمع باکتری ها در اطراف دندان ترمیم شده تبدیل شده و پوسیدگی مجدد را ایجاد می کند، در حالی که این معضل بزرگ با استفاده از روکش دندان که با چسب هایی که فلوراید آزاد می کنند، به دندان شیری چسبانده شده، برطرف می گردد. 

البته روکش دندان شیری کودکان کاملا با روکش دندان بزرگسالان متفاوت بوده و از ظرافت هایی خاصی برخوردار است که باید حتما توسط دندان پزشک متخصص کودکان انجام پذیرد. 

انواع روکش های دندان شیری کودکان

استفاده از روکش دندان شیری برای حفظ دندان شیری در کودکان امری مهم و ضروری می باشد. در حال حاضر روکش های مختلفی برای دندان های شیری کودکان در بازار موجود می باشد که مورد استفاده دندانپزشکان قرار می گیرد. این روکش ها که از نظر نوع جنس و مقاومت متفاوت بوده و در راستای اهدافی مانند حفظ زیبایی و طرح لبخند یا مقاومت بالا در بخش های مختلف دندان کودک کاربرد دارند، به شرح ذیل می باشند:

• روکش دندان شیری از جنس استیل ضد زنگ ( Stainless steel crown)

این روکش قوی، بادوام و مقاوم در برابر رطوبت به عنوان یکی از رایج ترین انواع روکش های دندان شیری کودکان از یک پوسته فلزی تشکیل می شود. روکش استیل دندان شیری که در اندازه های مختلف ساخته شده، نیاز به قالب گیری نداشته و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که بین دندان های شیری کودک پوسیدگی وجود داشته باشد. این روکش که نسبت به سایر روکش ها از قیمت مقرون به صرفه تری برخوردار است؛ جایگذاری آسان تری هم خواهد داشت.

روکش استیل به عنوان یک درمان ایده آل برای دندان های شیری عصب کشی شده و یا دندان های دارای پوسیدگی وسیع در کل دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.در ادامه با انواع روکش های دندان شیری کودکان آشنا خواهیم شد.

• استریپ کرون ( رزین اسید کاری شده یا استریپ کامپوزیت )

استریپ کرون به عنوان یک روکش زیبایی که بیشتر برای دندان های شیری جلو مورد استفاده قرار می گیرد، پوسته شفافی دارد که با کامپوزیت هایی به رنگ دهان پر شده است. هنگامی که مواد کامپوزیت داخل دندان قرار می گیرد، پوشش پلاستیکی خارج شده و تنها موادی که به رنگ دندان هستند؛ باقی می مانند. این روکش در میان انواع روکش های دندان شیری کودکان قیمت نسبتا متوسطی دارد.

• استیل روکش دار ( روکش های پوشیده شده با فلز )

استیل روکش دار یا روکش سرامیکی فلزی حاوی روکش های استیل یا نیکل ضد زنگ با موادی به رنگ دندان است که نسبت به سایر روکش های ترمیمی نیازمند تراش دندانی بیشتر است و  به نواحی جلویی، بالا و کناره های دندان متصل می شود. این نوع روکش بادوام از لحاظ آرایشی زیبا بوده و برای دندان های جلویی مناسب ترند. ولی برای ترمیم دندان های عقبی هم مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که این روکش با فلز پوشیده شده، ممکن است منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک در کودکان شود.

• روکش های تمام سرامیک یا زیرکونیا 

این نوع روکش که از نظر زیبایی در بین روکش های دندانی بهترین می باشد مانند روکش های استیل ضد زنگ از پیش ساخته هستند و در سایز های مختلف در بازار موجود می باشد. روکش های دندانی سفید از ماده سختی شبیه به سرامیک ساخته می شوند که به رنگ دندان بوده و تقریبا غیر قابل پوسیدگی می باشند. این روکش که از مینای دندان شیری مقاوم تر است؛ از لحاظ زیستی بی عیب و نقص بوده و هیچ واکنش آلرژیکی از این مواد نسبت به بافتهای بدن گزارش نشده است.

اهمیت روکش دندان شیری

دندان های شیری بچه ها که معمولا از 6 ماهگی شروع به رویش می کنند، موقتی بوده و به طور متوسط از 6 سالگی کم کم می افتند. ولی این موضوع اصلا به معنی عدم حفظ و مراقبت از دندان ها نمی باشد، زیرا دندان های شیری بچه ها راهنمای رویش دندان های دائمی بوده و حفظ سلامتی این دندان ها خصوصا در سال های اولیه زندگی کودک بسیار زیاد می باشد و اقداماتی نظیر فلوراید تراپی کودکان،رفع سیاهی دندان ناشی از قطره آهن و… همواره باید برای فرزندان رعایت شود.

البته دندان پزشکان به دلایل مهمی که در ادامه به ان اشاره می کنیم، اصرار به حفظ این دندان ها دارند:

• با توجه به این که کودک همواره در حال رشد میباشد، دندان های شیری در حفظ فاصله در قوسی دندان و نگه داشتن جا برای رشد دندان های دائمی زیر آن و هدایت آنها نقش مهمی ایفا می کنند. روکش دندان شیری آسیب دیده نیز می تواند با حفظ همین قابلیت، از پوسیدگی بیشتر و فروپاشی دندان جلوگیری نماید.
• در صورتی که کودک از دندان های سالم برخوردار باشد، عضلات و استخوان فک کودک روند طبیعی رشد خود را طی می کنند. روکش های دندان های شیری نیز با حفظ دندان ها، کمک می کنند تا تغییری در این شرایط ایجاد نشود.
• دندان شیری معمولا مینای نازک تری نسبت به دندان های دائمی داشته و به راحتی دچار آسیب و پوسیدگی می شوند، روکش های دندان شیری می تواند ضمن محافظت از دندان ها از پوسیدگی بیشتر جلوگیری نموده و عملکرد دندان را حفظ نماید.

مزایای روکش دندان شیری

• جلوگیری از شکستن دندان
• ماندگاری و مقاومت بالا
• جلوگیری از پوسیدگی مجدد دندان
• عدم قالب گیری و انجام کلیه مراحل ترمیم و روکش در یک جلسه
• افتادن دندان شیری به همراه روکش

روش های مراقبت از روکش دندان شیری

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که حال که دندان شیری زیر روکش دارد، چه نیازی به مراقبت وجود دارد؟

 درست است که روکش های دندان شیری کل سطح دندان رو پوشانده و مانع از پوسیدگی مجدد دندان می گردند، ولی این امر اصلا به معنی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیست و کودک باید مانند همیشه مراقبت های لازم را داشته باشد. زیرا روکش دندان کودک زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که آسیب وارد شده به دندان فراتر از پر کنندگی مواد باشد و این یعنی بخش اعظم دندان شیری از بین رفته و روکش بر روی بخش کوچکی قرار گرفته است. این دندان شیری با روکش باید تا زمان رویش دندان دائمی حفظ شود  و نیاز به مراقبت های ضروری دارد که مورد تایید دندانپزشکان نیز می باشد. 

مراقبت های بعد از روکش دندان شیری:

• در روز دو بار دندان های کودکتان را مسواک بزنید.
• استفاده از نخ دندان فراموش نشود.
• بعد از خوردن غذاهای اسیدی حتما دهان کودک را شستشو دهید.
• تا آنجا که ممکن است از خوردن و نوشیدن مواد غذایی آسیب زننده مانند شیرینی ها، نوشابه ها، تافی ها و غذاهای سفت و چسبنده دوری کنید.
• در هنگام انجام فعالیت های ورزشی، بهتر است کودک از محافظ های دهان ورزشی استفاده کند.  

مشکلات پس از روکش دندان شیری 

از آنجا که روکش دندان شیری به دندان متصل بوده، معمولا کودک بعد از درمان دچار مشکل خاصی نمی شود، ولی در بعضی شرایط احتمال وقوع مشکلاتی است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:

• حساسیت دندان

 در مواردی احتمال دارد که دندان کودک نسبت به دمای سرد یا داغ حساس شود که با استفاده از خمیر دندان های حساس این مشکل تا حد زیادی تخفیف می یابد.

• شل شدن روکش

به طور کلی روکش دندان شیری سطح دندان را پوشانده و با لق شدن و افتادن دندان شیری روکش می افتد. ولی ممکن است زودتر از لق شدن دندان شیری؛ بنا به هر دلیلی روکش دندان لق شود که در این صورت باید هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه نمود. زیرا با لق شدن روکش، امکان نفوذ باکتری ها به زیر آن و ایجاد پوسیدگی وجود دارد.

• درآمدن روکش

این اتفاق هم معمولا به علت پوسیدگی دندان یا از بین رفتن چسب دندان روی می دهد. در هر صورت اگر روکش دندان شیری کودک درآمد، آن را تمیز کرده و در اسرع وقت خود را به دندان پزشک برسانید. زیرا در بعضی مواقع می توان دوباره از همان روکش استفاده نمود. البته احتمال دارد زمان زیادی به درآمدن دندان دائمی کودک نمانده باشد و دیگر نیازی به روکش نباشد. 

• لپ پر شدن روکش

این مشکل که بیشتر در مورد روکشهای تمام سرامیکی یا کامپوزیتی شایع است، اگر کوچک باشد می توان آن را با رزین کامپوزیت ترمیم کرد؛ ولی در صورتی که لب پر شدن زیاد باشد، باید روکش تعویض گردد. 

تا چه زمانی روکش روی دندان شیری می ماند؟

روکش دندان شیری تا زمانی که دندان در جای خود ثابت و استوار است؛ باقی می ماند، اما وقتی که دندان دائمی شروع به بیرون زدن می کند، دندان شیری لق شده و همراه با روکش در می آید. به طور کلی دندان های شیری عقبی در حدود 12 سالگی می افتند. 

اگر قبل از لق شدن دندان شیری، بنا به هر دلیلی قصد خارج کردن روکش دندان شیری دلبندتان را داشتید، به هیچ وجه این کار را خودسرانه انجام ندهید. زیرا خارج کردن روکش دندان شیری نیازمند ابزار مخصوص دندانپزشکی بوده و باید توسط متخصص دندان پزشک اطفال انجام گیرد. 

هزینه روکش دندان شیری در کودکان

برای اطلاع از قیمت روکش دندان شیری ابتدا باید کودک توسط دندان پزشک معاینه شده و میزان پوسیدگی و نوع درمانی که باید بر روی دندان انجام شود مشخص شود، سپس قیمت روکش با توجه به نوع روکش مشخص خواهد شد.